Öncelikle bize kendinizi tanıtır mısınız?

1982 yılında Boğaziçi Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra çeşitli şirketlerde yöneticilik yaptım. Son 5 yıldır da Mustafa Nevzat ilaç firmasında genel müdürlük görevindeyim.

YÜZDE 1.3 PAZAR PAYI

İlaç sektörünün neresindesiniz?

İlaç sektöründe % 1.3 pazar payımız var. Sıralamada ise ilk 25 firmanın içerisindeyiz. Mustafa Nevzat, 1923 yılında Cumhuriyet ile beraber kurulmuş, 2. Dünya Savaşı’nı, Türkiye’de 3 tane askeri darbeyi, birçok ekonomik krizi ve 59 hükümeti görmüş bir ilaç firmasıdır. Kurucumuz Mustafa Nevzat Bey 1879 yılında Balıkesir Gönen’de doğmuş. Askeri Tıp Fakültesi’nden eczacı olarak mezun olmuş. Askeri eczacı olarak Selanik’e tayin olmuş. Bir müddet Selanik’te görev yaptıktan sonra 1. Dünya Savaşı sırasında yine askeri eczacı olarak görev yapmış. İstanbul’a geldiğinde tıp fakültesi eczacılık şubesine hoca olmuş. Hem üniversitede hocalık hem de askeri eczacılık yapan Mustafa Nevzat Bey, ilk ilaç üretimini deneme mahiyetinde 1919 yılında gerçekleştirmiş. Ticari olarak ise 1923 yılında Üsküdar Salacak’ta Mustafa Nevzat İlaç Laboratuarı’nı kurarak üretim yapmaya başlamış. Laboratuarın alt katı imalathane, üst katı ev olarak kullanılmış. Üsküdar Salacak’taki üretim yeri daha sonra Mustafa Nevzat Bey’in ailesi tarafından restore edilmiş olmakla birlikte şu an müze olarak kullanılmaktadır. Daha sonra Mustafa Nevzat Bey 1968 yılında vefat etmiş.

YILLIK 35 MİLYON DOLAR İHRACAT

İlaç sektörünün can damarı ihracat konusunda hangi konumdasınız?

Mustafa Nevzat ihracat konusunda Türkiye’nin en aktif firmalarından biridir. Ne yazık ki Türkiye’nin ilaç ihracatı arzu edilecek bir seviyede değildir. Türkiye’nin toplam ilaç ihracatı yıllık 350 milyon $. Bizim Mustafa Nevzat olarak yıllık toplam ihracatımız 30-35 milyon $ civarındadır. Toplam rakamlara baktığımızda bu rakamın komik bir rakam olduğunu söyleyebiliriz. Türkiye’de bu rakamı milyar dolarlara çıkaracak potansiyel var. Biz de bu potansiyel çerçevesinde çalışıyoruz. İhracat konusunda 2 tür stratejimiz var. Birincisi Türkiye’nin klasik ihracat pazarı olan Orta Asya ve Türk Cumhuriyetleri’dir. Bu pazarlarda biz zaten aktif bir konumdayız. Cezayir, Fas, Suudi Arabistan, Irak gibi Arap ülkelerine ihracat yapıyoruz. Orta Asya’da ise Kazakistan, Azerbaycan, Gürcistan, Özbekistan, Türkmenistan ve Kırgızistan ülkelerine ihracat yapıyoruz. Bunların dışında Türkiye’nin pek ulaşmadığı pazarlar olarak Venezüella, Vietnam, Filipinler, Endonezya ülkelerinde de faaliyet içerisindeyiz. Bu ülkeler Türkiye’nin ilaç ihracat seviyesini belli seviyelere getirmeye yeterli değildir. Çok daha büyük pazarlara yönelmeliyiz. Dünyanın en büyük ilaç pazarı Amerika’dadır. Eğer Amerika’ya ihracat yapmıyorsak dünya ilaç pazarının yarısında var olmadığımızı görürüz. İlaç pazarının % 50’sini Amerika, % 25’ini Avrupa, % 25’ini ise diğer dünya ülkeleri oluşturmaktadır. Mustafa Nevzat olarak 5 yıl önce başlatmış olduğumuz ilaç ihracatı planlaması çerçevesinde bugün Avrupa’ya ve Amerika’ya da ihracat yapıyoruz. Mustafa Nevzat, Türkiye’den Amerika’ya ilaç ihracatı yapan ilk ve tek firmadır. Avrupa’da ise şu anda Almanya’ya ihracat yapıyoruz. 2009 yılında İngiltere’ye ihracat yapmayı hedefliyoruz. İspanya, Portekiz ve İtalya’ya da ihracat maksadıyla ruhsat başvurularında bulunacağız. Amerika pazarında şu anda 2 tane satılan ürünümüz var. 30 civarında da ürün başvurumuz sıradadır. İlaç pazarına sunulan ürünler devlet otoriteleri tarafından ruhsatlandıktan sonra satılabildiği için ürünlerin pazara ulaşması 2-3 yıl sürmektedir.

AR-GE'YE ÖNEM VERİYORUZ

Bu sektörde yerinizi sağlamlaştırmak için AR-GE çalışmalarına gerekli önemi veriyor musunuz?

AR-GE, Mustafa Nevzat firmasının kuruluşundan bu yana kültüründe bulunmaktadır. İlaç laboratuarı olarak kurulan Mustafa Nevzat 1920 yılında insülin üretmiştir. Türkiye şu an insülini ithal ediyor. Mustafa Nevzat, Türk ilaç sektöründe formulasyon geliştirmesini kendisi yapan ve bütün ürünleri kendi laboratuarından çıkan nadir firmalardandır. Biz dışarıdan ürün almıyoruz. Bütün ürünlerimizi birçoğunda hammaddesi de dahil olmak üzere kendimiz geliştiriyoruz. Dolayısıyla araştırmanın küçük bir bölümünü, geliştirmenin ise tamamını yapıyoruz. Bizim yapamadığımız yeni bir molekülü keşfetmektir. Son dönemde bu alanda da ciddi yatırımlarımız var. Yaklaşık 50 çalışanımız AR-GE çalışmaları yapıyor. Çeşitli yeni ürün geliştirmeleri yapıyor. Yeni molekül keşfetme konusuna uzaktayız. Şu anda Türkiye’de bu işin gerekli altyapısı yok. Fakat katma değerli eşdeğer ürünler yapmak için, bilinen moleküllerin yeni formüller ile geliştirilmesini sağlıyoruz. Hatta bu konuda yurtdışına teknoloji satacak aşamaya geldik.

ECZANE DIŞINDA İLAÇ SATILMAMALI

Sağlık Bakanlığı reçetesiz ilaç satışında radikal kararlar almak üzere. Bu konuda düşünceleriniz nelerdir?

İlaçlar dünyada iki kategoriye ayrılmaktadır. Biri reçeteli, diğeri ise OTC sınıfına dahil olan reçetesiz ilaçlardır. Reçeteli ilaçlar doktor kontrolünde verilmektedir. Grip, baş ağrısı gibi hastalıklar için de semptomatik tedavi yapan reçetesiz ilaçlar kullanılmaktadır. Bu OTC sınıfındaki reçetesiz ilaçlar Avrupa ve Amerika’da marketlerde satılabiliyor. Türkiye’de ise OTC sınıfındaki reçetesiz ürünlerin bir sınıflandırması yok. Sağlık Bakanlığı tarafından OTC sınıfındaki ilaçlara eczanede satılması koşulu ile bir sınıflandırma yapılabilir. Sağlık Bakanlığı’nın reçetesiz ilaç satışı konusunda OTC sınıflı ilaçları tespit ederek sınıflandırma yapabileceğine inanıyoruz. Çünkü ilaçlar eczane dışında başka yerlerde satılmamalıdır.

İNTERNETTEN İLAÇ ALINMAMALI

Mustafa Nevzat firması olarak haksız rekabet konusunda neler söylemek istersiniz ve genel olarak devletten beklentileriniz nelerdir?

İnternetten ilaç satışı yapan firmalar olduğunu biliyoruz. İnternetten ilaç satılamaz. İlaç internetten satılabilecek bir şey değildir. Dünyanın her yerinde bu konuya itiraz edilmektedir. Sağlık hassas bir konudur. Hastalıkların doktor kontrolünde tedavisi yapılmalı ve doktorların yazdığı reçete ile ilaç kullanılmalıdır. Mesela saç dökülmesine iyi geldiği söylenen bir ürün kullanıldığı zaman saç değil de kafa derisi döküldüğü zaman ne olacak? Böyle bir sorun bir web sitesi sorumlu tutularak kimseye şikayet de edilemez. Bu yüzden internetten ilaç satışı yapılmamalıdır. Şayet yapılıyorsa bile internetten ilaç satın alınmamalıdır. Türkiye’de ilaçların nasıl ruhsatlanabileceği, ne şartlarda satılabileceği Sağlık Bakanlığı’nın web sitesinde belirtilmektedir. Sağlık Bakanlığı’nın onay verdiği ilaçlar satılabilmeli, onay vermediği ilaçlar ise satılmamalıdır.

85 YILLIK BAŞARI

Mustafa Nevzat firması olarak gelecekteki hedefleriniz nelerdir?

Mustafa Nevzat firmasını Türkiye’de ve dünyada sağlam bir ilaç firması olarak görmek istiyoruz. 85 yıllık firma olan Mustafa Nevzat inşallah önümüzdeki 85 yıl boyunca da büyük başarılara imza atar. Amacımız Mustafa Nevzat firmasının Türkiye’de yakaladığı başarıyı yurtdışına da taşımaktır.

EN BÜYÜK EKSİĞİMİZ İHRACAT

Türk ilaç sanayii ile dünya ilaç sanayiini kıyaslarsanız neler söylemek istersiniz?

Türk ilaç sektörü üretim gücü ve teknoloji bakımından dünyadaki sayılı ilaç endüstrilerinden biridir. Türkiye’deki ilaç üreticilerinin en büyük eksiği bugüne kadar ihracat konusunda yeterli çalışmalar yapmamasıdır. Artık birçok ilaç firması ihracat konusunda ciddi çalışmalar yapmaya başladı. Sağlık Bakanımız Recep AKDAĞ Bey yurtdışı gezilerine bizi davet ediyor. Bu da bizi haliyle gururlandırıyor.

UYARI: YUKARIDAKİ RÖPORTAJ SADECE MEDYA ÇALIŞMASIDIR. ERCİYES GRUP OLARAK BU ŞİRKETLE HİÇBİR TİCARİ BAĞIMIZ YOKTUR.